Dolandırıcılığa karşı önlem olarak senetlere karekod (QR) uygulaması gündemde. Düzenlemenin Ekim 2025’te Meclis’e gönderilmesi bekleniyor; yürürlüğe girmesi halinde belgelerin gerçekliği anında doğrulanabilecek ve sahte senet mağduriyetleri azalacak.

Dolandırıcılık vakalarını azaltmaya yönelik yeni bir adım atılıyor: Senetlerde karekod uygulaması tartışılıyor. Edinilen bilgiye göre, hazırlanan düzenleme Ekim 2025’te Meclis’e sevk edilecek. Yürürlüğe girdiğinde senetlerin doğruluğu anında kontrol edilebilecek; yetkililer, uygulamanın sahte senet nedeniyle yaşanan mağduriyetleri büyük oranda azaltacağını ifade ediyor. Adli bilişim uzmanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık, “Karekod sayesinde belgenin gerçekliği anında kontrol edilebilecek ve böylece sahtecilik girişimlerinin büyük ölçüde önüne geçilecek” dedi.

arih ve Yürürlüğe Giriş

Ne zaman? Hazırlanan taslak, Ekim 2025’te Meclis genel kuruluna sunulması planlanıyor.
Değerlendirme: Meclis takvimi ve torba kanun süreçleri göz önüne alındığında, kabul süreci birkaç haftadan birkaç aya kadar uzayabilir. Hükümet ve muhalefetin yaklaşımı belirleyici olacak.

Düzenlemenin İçeriği

Neler getiriyor? Senetlere benzersiz karekod (QR) eklenmesi, veri tabanına kaydı ve belgenin elektronik doğrulama süreci. Kanuni ceza ve idari sorumluluklar da taslakta yer alabileceği bildiriliyor.
Somut metin yayınlanmadan kapsam kesinleşmez; ancak uygulama kimlik doğrulama, düzenleyenin bilgileri ve düzenleme zamanı gibi temel veri setlerini zorunlu kılacaktır.

Sistem Nasıl Çalışacak?

İşleyiş: Her kesilen senet için yetkili sistem tarafından üretilen karekod, banka/uygulama/kurum aracılığıyla taranarak anında doğrulama sağlayacak. Doğrulama sonucu çevrim içi veri tabanından çekilecek.
Teknoloji hazır; önemli olan güvenli bir merkezi veri altyapısı, erişim yetkileri ve veri koruma standartlarının sağlanması.

Uzman Görüşü

Alıntı: Adli bilişim uzmanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık, “Karekod sayesinde belgenin gerçekliği anında kontrol edilebilecek ve böylece sahtecilik girişimlerinin büyük ölçüde önüne geçilecek” ifadelerini kullandı.
Uzmanlar, teknolojinin etkinliğini onaylasa da, uygulamanın sahtecilik yapanların yeni yöntemlere yönelmesini tamamen engellemeyeceğini; sürekli güncelleme ve denetim gerektiğini vurguluyor.

Beklenen Faydalar

• Hızlı doğrulama: Belgelerin gerçekliği anında teyit edilebilecek.
• Mağduriyet azalması: Sahte senet nedeniyle oluşan ekonomik zararlar düşebilir.
• Adli süreçlerin kolaylaşması: Delil tespiti hızlanabilir.
  Faydalar yüksek; ancak etkili olması için küçük işletmeler ve serbest meslek sahiplerinin sisteme erişiminin kolay olması şart.

Olası Sorunlar ve Eleştiriler

• Gizlilik ve veri güvenliği kaygıları: Kayıt altına alınan verilerin korunması kritik.
• Maliyet ve altyapı yükü: Özellikle KOBİ’ler için uygulama maliyeti ve eğitim ihtiyacı doğabilir.
• Sahteciliğin farklı formları: Fiziksel QR taklitleri veya alternatif dolandırıcılık yöntemleri gelişebilir.
  Mevzuatla eş zamanlı olarak KVKK uyumu, şifreleme ve erişim kontrolü çözümleri şart koşulmalı.

Uygulama Süreci ve Sorumluluklar

Kim sorumlu olacak? Taslakta; Maliye, Adalet, Ulaştırma/Bilişim kuruluşlarının koordinasyonu ile bankalar ve noterlere düşen görevler yer alması bekleniyor. Denetim mekanizmaları ve yaptırımlar tanımlanacak.
Çok kurumlu koordinasyon gerektiren bir uygulama; görev dağılımı net olmazsa uygulamada gecikmeler ve uyumsuzluklar yaşanabilir.

Vatandaşlara ve İş Dünyasına Öneriler

• Hazırlık: İşletmeler dijital kayıt ve barkod okuma altyapılarını gözden geçirsin.
• Eğitim: Muhasebe ve finans ekipleri yeni doğrulama süreçleri hakkında bilgilendirilsin.
• Dikkat: Belge doğrulaması yapılmadan ödeme/teslimat yapılmaması tavsiye ediliyor.
  Proaktif hazırlık, geçiş sürecinde mağduriyeti azaltacaktır.

Karekod uygulaması, doğru teknik ve hukuki altyapı ile hayata geçirilirse senet sahteciliğine karşı güçlü bir caydırıcı olabilir. Ancak uygulamanın etkinliği, veri güvenliği, erişim kolaylığı, denetim mekanizmaları ve eğitim çalışmalarıyla doğrudan ilişkilidir. Meclis’e sunulan taslağın metni açıklandıkça, uygulama ayrıntıları ve yürürlük tarihleri netleşecek; o aşamada daha somut değerlendirme yapılabilir.