ARTIK ŞAKA DEĞİL SUÇ – YARGITAY HAKARET SAYILAN KELİMELERİ AÇIKLADI

Yargıtay’ın son kararları, günlük hayatta sıkça kullanılan bazı ifadelerin “şaka” olarak söylense bile Türk Ceza Kanunu’na göre hakaret suçu kapsamına girdiğini ortaya koydu. Hukukçular uyarıyor: “Bir kelime bazen üç ay, bazen iki yıl hapis anlamına gelebilir.”

Yargıtay, son yıllarda verdiği kararlarla “hakaret suçu”nun kapsamını daha net biçimde tanımlıyor.
Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 125. maddesine göre, “bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığını rencide eden sözler” suç teşkil ediyor.

Yüksek Mahkeme, “şaka” veya “kızgınlık anı” savunmalarını artık geçerli saymıyor.
Hakaret niteliği taşıyan sözleri kullanan kişiler, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile karşı karşıya kalabiliyor.

Yargıtay’a göre ‘şaka’ da suçtan sayılıyor

Uzmanlar, “Artık ‘şaka yaptım’, ‘samimiyetimiz var’ gibi savunmalar ceza almaktan kurtarmıyor” diyor.
Yargıtay, kişinin toplumsal saygınlığını zedeleyen her ifadeyi hakaret suçu kapsamında değerlendiriyor.

TCK 125 açık: Onur, şeref ve saygınlık korunuyor

TCK’nın 125. maddesi, bir kişiye somut bir fiil veya olgu isnat etmek ya da sövmek suretiyle onuruna saldıranları cezalandırıyor.
Bu maddeye göre ceza alt sınırı 3 ay, üst sınırı ise 2 yıl hapis.

Hakaretin sınırı genişledi

Yargıtay içtihatlarına göre artık sadece doğrudan sövgü değil, ima ve küçük düşürücü sözler de suç sayılabiliyor.
Örneğin, “senin dengen yok” veya “ayıp adamsın” gibi ifadeler de bağlama göre cezaya neden olabiliyor.

Yargıtay’ın örnek kararlarında geçen ifadeler

Bazı kelimeler mahkemelerce açık şekilde “hakaret” sayıldı.
Yargıtay kararlarında suç teşkil eden ifadelerden bazıları şöyle:
“Pis Alman”, “Köpek adam”, “Yobaz”, “Şarlatan”, “Eşek”, “Godoş”, “Maymun”, “Deccal”, “Deyyus”, “İt”, “Üçkağıtçı”, “Lanet karı”, “Alkolik”, “Pis gavur”, “Topal Mehmet”, “Ayyaş hırsız”.

Hakaretin ‘yeri’ de önemli

Mahkemeler, ifadenin söylendiği ortamı da dikkate alıyor.
Kalabalık bir yerde ya da sosyal medyada yapılan hakaretin cezası daha ağır olabiliyor çünkü “alenen işlenmiş” sayılıyor.

Sosyal medya mesajı da delil kabul ediliyor

Yargıtay, son kararlarında sosyal medya paylaşımlarını da açık delil sayıyor.
Bir kullanıcıya yönelik hakaret içeren yorumlar veya mesajlar, “açık hakaret suçu” olarak değerlendiriliyor.

Hakaret ‘karşılıklı’ olursa iki taraf da ceza alabilir

Hukukçular, “Sen bana söyledin, ben de karşılık verdim” savunmasının da geçerli olmadığını belirtiyor.
Yargıtay bu durumda her iki tarafı da hakaret suçundan sorumlu tutabiliyor.

Eleştiri ve hakaret arasındaki fark

Eleştiri, ifade özgürlüğü kapsamına giriyor; ancak “küçültücü, aşağılayıcı ve onur kırıcı” sözler artık bu sınırda değerlendirilmiyor.
Örneğin “performansın zayıf” demek eleştiri sayılırken, “sen beceriksizsin” ifadesi hakaret sayılıyor.

Hukukçulardan uyarı: “Dilinize dikkat edin”

Ceza hukukçuları, “Herkes ifade özgürlüğüne sahip ama bu özgürlük başkalarının onuruna zarar verme hakkı tanımaz.
Bir kelime bazen ağır ceza doğurabilir; öfke anında yazılan bir yorum bile mahkemelik olabilir.” diyor.

Yargıtay’ın hakaret tanımını genişleten kararları, özellikle sosyal medya çağında büyük önem taşıyor.
Uzmanlara göre toplumda öfke dili arttıkça bu tür davalar da çoğalıyor.
2024’te yalnızca “hakaret” suçundan açılan dosya sayısının 250 bini aştığı belirtiliyor.

Uzmanlar, toplumsal barışın korunması için “dilin temizliği”nin hukuki çerçeve kadar kültürel bir sorumluluk olduğunu vurguluyor.
Bir başka deyişle, artık ‘şaka’ değil, sözcükler yargılanıyor.