AİDAT KRİZİ KAPIDA : APARTMAN ve SİTE GİDERLERİ KİRALARI ZORLUYOR

Artan enerji ve personel maliyetleri apartman ve site aidatlarını tarihi seviyelere çıkardı. Bazı bölgelerde aidat miktarları kiraları yakalarken, vatandaşlar “Bu yük nasıl taşınacak?” sorusunu soruyor

Türkiye Genelinde Aidat Krizi

Türkiye’de yaklaşık 14 milyon hanenin apartman ve sitelerde yaşadığı biliniyor. Bu da demek oluyor ki, her ay milyonlarca aile aidat ödemesi yapmak zorunda kalıyor. Son yıllarda yükselen yaşam maliyetleri aidatlara da yansıdı ve özellikle büyük şehirlerde oturanlar için bu kalem ciddi bir ekonomik yük hâline geldi.

Yasal Dayanak: Kat Mülkiyeti Kanunu

Aidat ödemeleri, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamında düzenleniyor.

• Ortak giderlerden hem ev sahipleri hem kiracılar sorumlu tutulabiliyor.
• Aidat ödemeyenlere karşı site yönetimi icra takibi başlatabiliyor.
• Borcun ödenmemesi hâlinde aylık %5 gecikme faizi işliyor.

Bu nedenle “Aidat ödemem” diyen bir kiracı ya da ev sahibi yasal olarak zor durumda kalabiliyor.

Neden Bu Kadar Arttı?

Uzmanlara göre aidatları yükselten başlıca nedenler:

• Elektrik, doğalgaz ve suya gelen zamlar
• Güvenlik, temizlik ve teknik personelin maaş giderleri
• Asansör, jeneratör, hidrofor gibi sistemlerin düzenli bakımları
• Site içindeki sosyal tesislerin (havuz, spor salonu, oyun alanı) işletme maliyetleri
• Bahçe ve peyzaj düzenlemeleri

Özellikle büyük sitelerde sosyal tesislerin bulunması aidatların çok daha yüksek olmasına neden oluyor.

Bölgelere Göre Aidatlar

• İstanbul: Merkezi ilçelerde 5 bin – 10 bin TL arası aidatlar var. Bazı rezidanslarda bu rakam 15 bin TL’yi aşıyor.
• Ankara – İzmir: Yeni yapılan lüks sitelerde 3 – 6 bin TL arasında değişiyor.
• Anadolu şehirleri: Ortalama 500 – 2 bin TL civarında seyrediyor.

Bu fark, vatandaşların sık sık “Aidat adı altında ikinci kira ödüyoruz” demesine yol açıyor.

Vatandaşların Tepkisi

Birçok kişi, aidatların şeffaf kullanılmadığını düşünüyor. Bazı site yönetimlerinde usulsüz harcamalar yapıldığı iddiası gündeme geliyor. Sosyal medyada da “Kiradan fazla aidat ödüyoruz, yönetimler keyfi davranıyor” yorumları öne çıkıyor.

Kiracılar ayrıca, “Evin sahibi kirayı artırıyor, site yönetimi aidatı yükseltiyor, biz iki taraftan da sıkışıyoruz” diyerek durumdan şikâyetçi.

Örnek Olaylar

• İstanbul Ataşehir’de bir rezidansta oturan kiracılar, aidatların kısa sürede 3 bin TL’den 7 bin TL’ye çıkması üzerine site yönetimini mahkemeye verdi.
• Ankara’da bir sitede havuz ve sosyal tesislerden hiç faydalanmayan daire sahipleri, yine de bu giderler için aidat ödemek zorunda kaldı ve tartışmalar büyüdü.

Aidat Ödenmezse Ne Olur?

Aidat borcu ödemeyenler hakkında:

• İcra takibi yapılabiliyor,
• Aylık %5 faiz işleniyor,
• Yönetim kurulu karar alırsa borçlu kişiler sosyal tesislerden faydalandırılmayabiliyor.

Çözüm Önerileri

Gayrimenkul hukukçuları ve tüketici derneklerine göre:

• Site yönetimlerinin bütçeleri şeffaf bir şekilde açıklanmalı.
• Aidat harcamaları düzenli raporlanmalı.
• Fahiş artışların önüne geçmek için devlet tarafından bir “aidat tavanı” belirlenmeli.
• Lüks tesislere katılımın zorunlu tutulmaması için hukuki düzenleme yapılmalı.

Aidat krizi kısa vadede çözülecek gibi görünmüyor. Enflasyonla birlikte maliyetler arttıkça, vatandaşların yükü de ağırlaşıyor. Eğer yasal düzenlemeler yapılmazsa, özellikle büyük şehirlerde aidatların kiraları geçmesi önümüzdeki yıllarda da devam edecek.