IBAN HATALARINA DİKKAT NE YAPMALI ve HANGİ RİSKLER VAR

BAN ile para transferleri günlük hayatın vazgeçilmezi oldu. Ancak yanlış veya eksik IBAN’a gönderilen paralar ciddi sorunlara yol açabiliyor. Uzmanlar, “hemen bankayla iletişime geçin” derken, bazı durumlarda geri dönüşün mümkün olmadığını, hukuki yolun gerekeceğini hatırlatıyor.

IBAN hatası yapıldığında ne olur?

IBAN (Uluslararası Banka Hesap Numarası) doğru yazılmadığında transfer iki şekilde sonuçlanır:

• Eğer girilen IBAN var olan ve bir kişiye aitse, para hatalı alıcı hesabına geçer.
• Eğer girilen IBAN yoksa veya sistem tarafından doğrulanamazsa, işlem genellikle otomatik iade edilir.
  Sonuç; iade mekanizması varsa para size döner, yoksa para yanlış hesaba aktarılmış olduğunu görürsünüz.

2) İlk 1 saat içinde yapılması gerekenler (acil adımlar)

1. Gönderen bankanın müşteri hizmetlerini hemen arayın.
2. Havale/eft referans numarası, işlem saati, tutar ve hedef IBAN’ı hazır tutun.
3. Bankadan “işlem durdurma / iade talebi” isteyin; bazı durumlarda hızlı hareketle para bloke edilebilir veya iade talebi başlatılabilir.
4. Eğer işlem aynı gün ve bankalar arasındaysa bankalararası haberleşme yoluyla hızlı çözümler mümkün olabilir.

3) Para yanlış hesaba geçmişse bankanın rolü nedir?

Bankalar, yanlış hesaba geçen parayı almak için alıcı bankayla iletişim kurar. Alıcı izin verirse para iade edilir; izin vermezse banka hukuki süreç başlatılmasını önerebilir. Bankanın yapabilecekleri: hata tespitinde alıcıyla iletişim, hesabın geçici bloke edilmesi (kanuni şartlarla), iade talebi yönlendirmesi veya polise/savcılığa başvuru konusunda yönlendirme.

4) Hukuki yollar: Hangi durumlarda dava açılır?

Yanlış hesaba para geçen kişi almayı reddederse, gönderenin başvurabileceği yollar:

• Polis/savcılığa şikâyet: Suç unsuru varsa (dolandırıcılık, hukuka aykırı menfaat sağlama) soruşturma başlatılabilir.
• İcra takibi / hukuk davası: Haksız zenginleşme veya iade talebiyle icra veya alacak davası açılabilir.
  Hukuki süreçlerin sonuçlanması zaman alabileceğinden, uzmanlar önce bankayla yazılı iletişim, sonra hukuki adım önerir.

5) Zaman ve başarı olasılığı — her vaka geri döner mi?

Başarı olasılığı vakaya göre değişir: para aynı bankada ve alıcı izniyle kolayca geri alınabilir. Ancak para başka bankaya geçip çekilmişse veya alıcı parayı harcamışsa iade süreci zorlaşır. Hızlı hareket (ilk saatler/ilk günler) başarı şansını önemli ölçüde artırır.

6) Dolandırıcılık ihtimali ve nasıl anlaşılır?

Eğer size ait olmayan bir IBAN numarası bilerek/yanlışlıkla verildiyse ve alıcı iletişime geçtiyse dikkat: dolandırıcılık işaretleri olabilir (tanımadığınız kişilerin aceleyle para talep etmesi, sahte belgeler). Böyle durumlarda doğrudan bankaya ve emniyete bildirin; dijital dolandırıcılık vakalarında delil toplanması önemlidir.

7) Önleme yöntemleri — hata yapmamak için pratik önlemler

• IBAN’ı kopyala–yapıştır yapın; elle girerken 2 kez kontrol edin.
• İlk defa gönderiyorsanız önce küçük bir tutar (ör. 1 TL veya 10 TL) gönderip doğruluk teyidi alın.
• Alıcı adı ile IBAN eşleşmesini bankanın kontrol ekranında mutlaka doğrulayın.
• Telefon/mesaj üzerinden gelen IBAN taleplerinde özellikle dikkatli olun; resmi kaynaklardan doğrulayın.
• Düzenli kullandığınız hesapları “güvenli listede” saklarken yine periyodik kontrol uygulayın.

8) Hangi belgelerle nasıl başvurulur — pratik rehber

• Banka şubesine gidiyorsanız işlem dekontu, kimlik fotokopisi ve vekâlet varsa belge getirin.
• Müşteri hizmetleri üzerinden işlem yaparken referans numarası, işlem dökümü ve yazılı onay isteyin.
• Hukuki yola başvuracaksanız banka yazışmaları, dekontlar ve varsa alıcı iletişim kayıtları delil olarak kullanılmalı. Avukat tavsiyesi çoğu vaka için önemli.

Değerlendirme — acil davranmak başarıyı artırır

Yanlış IBAN’a gönderilen paraların tamamının geri dönmesi garanti değil; ancak hızlı ve doğru adımlar atıldığında iade olasılığı ciddi oranda artar. Uzmanlar en çok bankayla derhal temasa geçilmesi, işlem dekontunun saklanması ve şüphe varsa polise başvurmaktan yana. En iyi çözüm ise hatayı hiç yapmamak; bu nedenle IBAN doğrulama alışkanlığı hayat kurtarıcı.