TRUMP’tan ÇİP SAVAŞINDA YENİ HAMLE : İTHALATA YÜZDE 100 VERGİ

ABD Başkanı Donald Trump, çip ve yarı iletken ithalatına yüzde 100 oranında gümrük vergisi uygulanacağını açıkladı. Trump, “Eğer Amerika’da üretim yapıyorsanız, hiçbir ücret ödemeyeceksiniz” sözleriyle yerli üretimi teşvik mesajı verdi. İşte bu kritik kararın küresel teknoloji ve ekonomi üzerindeki muhtemel etkileri…

ABD Başkanı Donald Trump, çip ve yarı iletken ithalatına yüzde 100 gümrük vergisi uygulayacaklarını açıkladı. “Amerika’da üretim yaparsan vergi yok” diyerek küresel çip devlerine doğrudan çağrı yaptı. Bu adım, sadece ekonomi değil, dünya siyasetini de derinden etkileyecek.

ABD Başkanı Donald Trump, Amerikan teknoloji sektörünü küresel rekabette öne taşımak amacıyla radikal bir karara imza attı. Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada, tüm çip ve yarı iletken ithalatına yüzde 100 oranında gümrük vergisi getirileceğini duyurdu. Ancak bu vergiden, ABD sınırları içinde üretim yapan firmaların muaf tutulacağını belirterek net bir mesaj verdi:

“Amerika’da üretim yaparsanız, sizden tek kuruş almayacağız. Ama dışarıdan getiriyorsanız, iki katını ödeyeceksiniz!”

NEDEN ŞİMDİ?

Trump’ın bu kararı almasında üç temel gerekçe öne çıkıyor:

1. Teknolojik Bağımsızlık:
   ABD, özellikle pandemi döneminde ortaya çıkan çip kıtlığı sonrası dışa bağımlılığın yarattığı krizleri tekrar yaşamak istemiyor.
2. Çin’e Karşı Teknoloji Savaşı:
   Çin’in yükselen yarı iletken gücü, ABD için ulusal güvenlik sorunu olarak görülüyor. Trump, bu adımı Çin’i ekonomik olarak sınırlamak için stratejik bir hamle olarak değerlendiriyor.
3. Yerli İstihdam ve Üretim:
   Yabancı üretimi vergilendirerek, Amerikan topraklarında yeni çip fabrikalarının kurulmasını teşvik ediyor. Bu adım, hem istihdam hem de milli gelir artışı hedefliyor.

KÜRESEL TEPKİLER VE STRATEJİK ETKİLER

Tayvan ve Güney Kore Üzerinde Baskı Artacak

Dünyadaki çip üretiminin %60’ından fazlası Tayvan merkezli TSMC ve Güney Koreli Samsung tarafından sağlanıyor. ABD’nin bu vergisi, bu iki ülke üzerindeki ekonomik baskıyı doğrudan artıracak. TSMC’nin Arizona’da fabrika açması bu nedenle tesadüf değil.

Çin Karşı Hamle Planlıyor

Çin, Trump’ın kararını “ekonomik zorbalık” olarak nitelendirdi. Pekin yönetiminin, ABD menşeli yazılım ve donanımlara karşı misilleme tarifeleri getirmesi bekleniyor. Bu da teknoloji savaşlarını daha da tırmandırabilir.

Avrupa ve Japonya Ne Yapacak?

Trump’ın vergi hamlesi, diğer gelişmiş ekonomileri de ABD örneğini izlemeye itebilir. Almanya, Fransa ve Japonya gibi ülkeler, kendi yarı iletken üretimlerini teşvik etmek için benzer politikalar geliştirmeye başladı bile.

ABD İÇİNDEKİ DURUM: ÜRETİM YATIRIMLARI YOLDA

Trump’ın vergi kararından doğrudan faydalanacak olanlar, ABD’de üretim yapan firmalar olacak. Intel, Texas Instruments ve GlobalFoundries gibi ABD merkezli üreticiler bu karar sonrası hisse senedi piyasalarında yükseliş yaşadı.

Ayrıca Apple, Nvidia ve Qualcomm gibi çipleri dışarıdan alan büyük teknoloji firmalarının tedarik zincirlerini yeniden yapılandırması bekleniyor.

TÜRKİYE’YE ETKİSİ NE OLUR?

Türkiye, çip üretiminde küresel çapta söz sahibi olmasa da, teknoloji ve otomotiv gibi çip tüketiminin yüksek olduğu sektörlerde doğrudan etkilenebilir. ABD’de üretim yapan firmaların maliyet avantajı elde etmesi, Türk ihracatçıları açısından rekabeti zorlaştırabilir.
Ayrıca, Türkiye’nin çip ve elektronik yatırımlarını artırma hedefi varsa, ABD’nin bu politikasına paralel teşvik mekanizmaları geliştirmesi gerekebilir.

STRATEJİK BİR DÖNÜM NOKTASI

Trump’ın kararı, kısa vadede:

• Küresel çip fiyatlarını artırabilir,
• Küresel tedarik zincirlerinde sarsıntı yaratabilir,
• Çin-ABD gerilimini artırabilir.

Ancak uzun vadede:

• ABD’nin çip üretiminde liderliğini güçlendirebilir,
• Jeopolitik teknoloji bloklarının oluşmasına neden olabilir,
• Yarı iletken sektörünü tamamen yeniden şekillendirebilir.