VLADİMİR PUTİN TUTUKLANABİLİR – UÇAĞI HAVA SAHASINDA TEHLİKE ALTINDA

Donald Trump ve Vladimir Putin’in Budapeşte zirvesi daha başlamadan Avrupa’da deprem etkisi yarattı. Putin’in uçuş rotası bile kriz konusu oldu. AB ülkeleri, Uluslararası Ceza Mahkemesi kararını hatırlatarak “Hava sahamıza girerse tutuklanmak zorunda” mesajı verdi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump’ın Budapeşte’de buluşma kararı, diplomasi tarihinde benzeri az görülmüş bir gerilime yol açtı. Savaş suçları nedeniyle Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından hakkında yakalama kararı bulunan Putin’in Avrupa hava sahasını kullanıp kullanamayacağı tartışma konusu haline geldi.

Tarihi buluşma planı: Budapeşte seçildi

Eski ABD Başkanı Donald Trump ile Vladimir Putin’in, Macaristan Başbakanı Viktor Orbán’ın arabuluculuğunda Budapeşte’de bir araya gelme kararı, “barış diplomasisi” olarak sunuldu. Ancak daha ilk gününden itibaren buluşmanın yeri, Avrupa’da ciddi rahatsızlık yarattı.

Putin hakkında yakalama kararı sürüyor

Uluslararası Ceza Mahkemesi, 2023 yılında Putin hakkında Ukrayna’daki savaş suçları nedeniyle yakalama kararı çıkarmıştı. Bu karar halen yürürlükte ve UCM’ye taraf olan tüm ülkeler, Putin ülke sınırlarına girdiği anda tutuklamakla yükümlü.

Avrupa hava sahası sorunu

Putin’in Moskova’dan Budapeşte’ye uçabilmesi için Avrupa hava sahasının bir kısmını kullanması gerekiyor. Ancak Polonya, Almanya, Avusturya ve Çekya gibi ülkeler UCM üyesi olduklarından, Rus liderin uçağı bu rotalardan geçtiği takdirde diplomatik kriz kaçınılmaz hale geliyor.

AB’den “istisna olabilir” açıklaması

Avrupa Birliği yetkilileri, bu buluşmanın “barış girişimi” çerçevesinde değerlendirilmesi halinde sınırlı bir diplomatik istisnanın tanınabileceğini belirtti. Ancak hukuken bu tür bir esneklik, UCM kararlarını geçersiz kılamıyor.

Brüksel ve Washington arasında gerilim

Avrupa Komisyonu’ndan gelen temkinli açıklamalara karşın, ABD tarafı bu buluşmayı destekliyor. Brüksel’de bazı diplomatlar, Trump’ın kişisel diplomasi anlayışının “Avrupa hukukunu zora sokabileceğini” savunuyor.

Macaristan’ın tavrı: “Putin’i koruyacağız”

Başbakan Viktor Orbán, Putin’in Budapeşte’ye güvenli şekilde gelmesi için tüm garantileri vereceklerini açıkladı. Macaristan, UCM kararlarını tanımasına rağmen “egemenlik istisnası” gerekçesiyle tutuklama yükümlülüğünü uygulamama sinyali verdi.

Rusya’dan sert mesaj: “Tutuklama savaş sebebi olur”

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Avrupa’dan gelen uyarılara yanıt olarak “Herhangi bir AB ülkesinin Rusya Devlet Başkanı’nı tutuklamaya kalkması, savaş sebebi sayılır” açıklamasında bulundu. Bu açıklama, diplomatik tansiyonu daha da yükseltti.

Uçuş rotası gizli tutulacak

Rus tarafı, güvenlik gerekçesiyle Putin’in uçağının hangi rotadan gideceğini açıklamayacaklarını bildirdi. Diplomatik kaynaklara göre, olası rota Belarus üzerinden Sırbistan’a, oradan da Macaristan’a yönlenecek şekilde planlanıyor.

Diplomasi mi, meydan okuma mı?

Putin’in Budapeşte seyahati, yalnızca bir barış görüşmesi değil; aynı zamanda uluslararası hukukun sınırlarını test eden bir hamle olarak görülüyor.
Eğer Putin Avrupa hava sahasını kullanırsa, AB ile Rusya arasında yeni bir hukuki kriz kapıda.
Eğer farklı bir rota seçerse, bu kez “izolasyonun sembolü” haline gelecek.
Trump’ın ise bu görüşmeyle “küresel barış mimarı” imajını yeniden inşa etmeye çalıştığı konuşuluyor.
Sonuç olarak, henüz kalkmadan bile dünyayı ikiye bölen bir uçak var gündemde: Putin’in uçağı.